Nhà thờ họ là nơi con cháu trong dòng họ hội họp để tưởng nhớ về cội nguồn của mình. Vì thế mà bàn thờ họ luôn được các dòng họ chú trọng, trang trí sao cho chuẩn phong thủy, phù hợp với dòng họ của mình. Cùng chúng tôi tìm hiểu cách bố trí bàn thờ họ như thế nào là chuẩn phong thủy nhất ngay dưới đây nhé.
1. Cách bố trí bàn thờ họ chuẩn theo phong thủy
Các nhà ở nông thôn thường có ba gian hai cháu hoặc một gian hai chái. Và bàn thờ họ bao giờ cũng thiết lập ở gian hai chái. Và bàn thờ họ bao giờ cũng thiết lập gian nhà chính, nếu không có nhà thờ riêng trong gia đình.
Bàn thờ họ bao gồm hai lớp: lớp trong và lớp ngoài bàn thờ.
2. Lớp trong của bàn thờ họ
Nhà thờ họ rất phổ biến đặc biệt là ở khu vực miền Bắc, hầu hết dòng họ nào cũng có một nhà thờ tổ để tưởng nhớ tổ tiên. Đây là nơi lưu giữ ký ức và thông tin của dòng họ như gia phả, phong vị, văn tự cổ, thương vị… Hay nói cách khác, nơi đây chính là một bảo tàng lưu giữ linh hồn của dòng họ. Bởi vậy, thế hệ con cháu trong gia tộc luôn phải chăm chút, tôn trọng và về tụ họp khi có dịp giỗ hoặc lễ tết hàng năm.
Chiếc rương thật lớn, cao khoảng 1m, dài và rộng 2m. Mặt trước gồm ba ô, mỗi ô khắc một chữ đại tự (大佀). Đôi khi, chiếc rương được thay bằng chiếc bàn to, kê trên 2 chiếc mễ (1m).
Có 2 chiếc mâm đặt phía trong bàn thờ họ. Mâm to đựng cỗ, mâm bé bày hương hoa trong ngày giỗ. Chiếc thứ 2 phải bé hơn chiếc thứ 1.
Có một chiếc thần chủ đặt trong khám thờ kê trên chiếc bệ. Có thể thay thế bằng chiếc ngai (chiếc ỷ) để tổ tiên thuộc hàng cao có thể kiểm soát con cháu thờ cúng.
Trước thần chủ thường có đĩa đựng trầu cau, 3 ly nước lã trong, chén hoặc bình rượu nhỏ, đĩa đồng hoặc sứ đặt 2 bên để đặt hoa quả, thức ăn để thờ…
Bên trong đặt bài vị của tổ tiên bằng sứ, có thể thay thế bằng ảnh chân dung người mất được treo lên tường sau hoặc đặt trên mặt bàn thờ.
Trước đây lớp trong theo truyền thống bàn thờ thường là một chiếc hòm lớn nhưng hiện nay dần dần thay bằng án gian thờ hoặc ô xa thờ có độ cao lớn hơn lớp ngoài để có thể bày thật nhiều đồ cúng.
3. Lớp ngoài của bàn thờ họ
Khác với những loại bàn thờ tổ tiên trong mỗi gia đình thì bàn thờ họ với nhiều chức năng tâm linh của mình có một hình thái bề thế hơn rất nhiều. Ngoài bàn thờ chính còn các bàn thờ phụ thờ Chi, Vọng, bàn thờ Bà Cô, Ông Mãnh, bàn thờ cho người mới khuất.
Bình hương lớn bằng sứ hoặc đồng, trong đó có để cát hoặc tro ở trong, ở giữa cắm trụ sắt cao để đặt hương vòng.
Hai bên có 2 cây đèn, bật khi cúng lễ.
Hai cây đồng để thắp nến, có thể thay thế bằng 2 con hạc đồng. Đồng có thể thay bằng sứ. Có thể trang trí thêm đồ vật như hoành phi, câu đối… vào chính giữa bàn thờ, sập thờ hoặc hai bên.
Bạn có thể hiểu nôm na lớp ngoài của bàn thờ dòng họ là án gian thờ hoặc ô xa thờ có độ cao thấp hơn thường được sơn thếp vàng. Hai bên là đèn thờ hoặc đôi hạc đồng. Ngoài ra còn có một bức hoành phi phía trên cửa không gian thờ và đôi câu đối đặt hai bên thể hiện sự cao quý và gia phong của dòng họ.
4. Những vật dụng không thể thiếu trên bàn thờ họ
Chiếc y môn: Y môn là bức màn vải đỏ, dùng làm bức màn ngăn cách lớp bàn thờ họ bên ngoài và lớp bàn thờ bên trong. Y môn gồm hai cảnh, xung quanh có theo, được treo thõng xuống che kín lớp bàn trong. Y môn có thể làm bằng nhiễu, the hoặc vải màu đỏ. Trên cùng y môn có một dải lụa hoặc nhung the mầu băng ngang. Trên lớp băng ngang thường được thêu hoặc dán chữ đại tự.
Đèn treo: Người ta thường treo trước y môn một chiếc đèn, dân gian gọi là tự đăng. Vào dịp giõ tết, chiếc đèn này được thắp suốt ngày đêm. Bởi người xưa cho rằng trong những ngày này, hương hồn những người đã khuất luôn ngự trị trên bàn thờ. Và ngọn đèn tượng trưng cho sự hiện diện của tổ tiên.
Thần chủ: Trên bàn thờ họ của một dòng họ bao giờ cúng có riêng một thần chủ, thần chủ này được thờ phụng mãi mãi. Đối với những gia đình giàu sang, mướn lập bàn thờ tại gia, lập thần chủ để thờ thì phải có đủ thần chủ của cụ kỵ, ông cha, tức là cao, tằng, tổ khảo.
Gia Phả: Trong gia phả, mỗi vị tổ tiên đều được ghi những dòng trích ngang, ngày tháng sinh tử, tên họ, chức tước, có khi còn ghi cả tính tình, sở thích của các vị lúc sinh thời. trong đó còn ghi rõ vị nào tên gì, sinh ra những ai, ngành trưởng, ngành thứ là những ai.
Trong gia phả ghi chép đầy đủ cả công trạng của tổ tiên, sinh ở đâu, táng ở đâu, được nơi nào thờ phụng làm phúc thần hay thành hoàng làng đối với những người đã từng là công thần, có công với dân với nước.
Hoành phi: Trong các nhà thờ họ đều treo một hoặc nhiều tấm biển gỗ nằm ngang phái trên mặt trước cửa bàn thờ. Chiều ngang tấm biển ăn suốt gian nhà, dài khoảng 3 thước, rộng khoảng 1 thước đến 1 thước hai. Trên tấm biển đó khắc những chữ lớn, thường chỉ khắc được từ 3 đến 4 chữ là cùng.
Qua cách hướng dẫn bố trí bàn thờ họ như thế , tin rằng bạn đã hiểu rõ hơn.
Bạn muốn xem thêm:
- Những thiết kế bàn thờ hiện đại đang bán chạy hiện nay
- Hướng dẫn cách bài trí bàn thờ phòng khách hợp phong thủy
